Tiroid hormonu eksikliği, tiroid hormonunun kanda yetersiz miktarda bulunması durumudur. Kadınlarda daha sık görülen hipotiroidinin oluş yerine göre dört farklı şekli bulunmaktadır. En yaygın görülen tiroid türlerinden biri olan primer tiroid, kandaki TSH oranının yüksek, T3 ve T4 oranlarının ise düşük olmasıdır. Beynin alt kısmında bulunan hipofiz bezinde meydana gelen sekonder tiroidde ise kandaki TSH, T3 ve T4 oranlarının hepsi düşüktür. Tersiyer hipotiroidi ise kandaki tiroid hormonu ve TRH değerlerinin düşük, TSH oranının ise normal değerlerde olduğu durumdur. Dördüncü tiroid türünün sebebi ise belirsizdir.

Tiroid bezinin yavaş çalışması sonucunda tiroid hormonu üretiminin azalması, tiroid hormonu eksikliğine neden olmaktadır. Tüm vücudu tepeden tırnağa etkileyen hipotiroidi, ülkemizde %5 oranında görülmektedir. Kadınlarda daha sık rastlanan tiroid eksikliği, özellikle 50 yaş üstü kadınlarda daha fazla görülmektedir. İyot eksikliği, Haşimoto hastalığı, cerrahi olarak tiroidin çıkarılmış olması, lohusalık döneminde görülen hipotiroidi ve bazı ilaçların kullanımı nedeniyle ortaya çıkan tiroid hormonu eksikliği, kan tahlili ve ultrasonografi yöntemleriyle tespit edilerek tanısı konulmaktadır.

Tiroid hormonu eksikliği, birçok belirtiye yol açabilir. Bu belirtiler şunlardır:

Hipotiroidinin ilk evresinde, küçük tansiyonun yükselmesi, kalp yetmezliği, kalp ritim bozukluğu ve kalp ve damar hastalıkları ortaya çıkabilir. Sindirim sisteminin bozulması sonucu bağırsaklarda şişlik ve hazımsızlık meydana gelerek kabızlığa yol açabilir. Böbreklerin yavaş çalışmasına neden olan tiroid hormonu yetmezliği, vücuttan suyun atılmasını yavaşlatarak vücutta ödem oluşmasına neden olabilir. Uykuda solunum durmasına yol açabilir. Özellikle ileri derece hastalarda kandaki oksijenin azalması ve karbondioksidin artması gözlemlenebilir. Hipotiroididen olumsuz etkilenen bir diğer bölge ise kas ve iskelet sistemidir. Kaslarda güçsüzlük yaşanmasına neden olan tiroid hormonu eksikliği, kas kramplarının sıkça görülmesine yol açmaktadır.

Ayrıca cilt kurumasına ve kaşınmasına yol açan hipotiroidi, çocuk ve bebeklerde büyüme geriliğine neden olabilir. Özellikle büyüme çağındaki kişilerin fiziksel ve zihinsel gelişimini olumsuz etkileyebilir. Anlama güçlüğü, geç öğrenme ve dikkat dağınıklığı gibi sorunlara yol açabilir. Kan değerlerinin düşük olması nedeniyle anemiye neden olan hipotiroidi, soğuğa karşı tahammülsüzlük ve metabolizmanın yavaşlaması nedeniyle çabuk yorulma gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Tiroid hormonu eksikliğinin tedavisi genellikle hormon replasman tedavisi ile gerçekleştirilir. Bu tedavi, eksik olan tiroid hormonlarının yerine konmasını amaçlar. Hormon tedavisi genellikle ömür boyu sürdürülür ve hastaların düzenli olarak doktor kontrolünde olmaları gerekmektedir. Tedavi sürecinde, hastaların iyot açısından zengin besinler tüketmeleri önerilir. Ayrıca, düzenli egzersiz yaparak ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek hastalık belirtilerinin hafifletilmesi mümkündür.