Adrenokortikotropik Hormon Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Adrenokortikotropik hormon (ACTH), hipofiz bezinden salgılanarak böbreküstü bezlerini kortizol üretmesi için uyarır. ACTH testi, anormal kortizol seviyeleri durumunda hipofiz veya böbreküstü bezleriyle ilgili sorunları belirlemek amacıyla yapılır. Normal değerler sabah 80 pg/ml, akşam 50 pg/ml'nin altındadır.
Adrenokortikotropik Hormon Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
03 Eylül 2024

Adrenokortikotropik Hormon (ACTH)


Adrenokortikotropik hormon, kısaca ACTH, kandaki seviyesini ölçmeye yarayan bir hormon testidir. Bu hormon, böbreküstü bezlerini kortizol üretmesi için uyarır. Kişide anormal kortizol seviyesi tespit edildiğinde, bunun sebebinin ortaya konulması için ACTH testi de istenmektedir.

ACTH Salgılanması ve Regülasyonu


ACTH, hipofiz bezinden salgılanır ve salgılanmasında hipotalamustan salgılanan kortikotropin salgılatıcı hormonun (CRH) etkisi vardır. Bu hormonun salgısı gün boyu değişiklik gösterebilir. Günün sabah saatlerinde (6-8 arasında) en yüksek düzeyde olan ACTH, akşam saatlerinde (18-23 arasında) en düşük seviyesine iner.

ACTH Testi


ACTH testi genellikle koldan alınan kan örneğinde yapılır. Yapılış sebepleri şunlardır:

  • Hipofiz bezi ile ilgili problemlerde yapılır.
  • Anormal kortizol düzeyinin varlığında ACTH testi yaptırılması istenebilir.
  • Böbreküstü bezleri ile ilgili problemlerde yapılması görülür.

Normal ACTH Değerleri

Kandaki adrenokortikotropik hormonun normal değerleri:

  • Sabah: 80 pg/ml'nin altında
  • Akşam: 50 pg/ml'nin altında

ACTH Yüksekliği ve Düşüklüğü

ACTH yüksekliği şu durumları ifade edebilir:

  • Duygusal veya fiziksel stres
  • Addison hastalığı
  • Vücutta ACTH üreten bir tümör bulunması
  • Hipofiz bezi tümörü
ACTH düşüklüğü ise şu durumları ifade edebilir:

  • Kortizon kullanımı
  • Böbreküstü bezi tümörüne bağlı kortizol üretiminde artış
  • Hipofiz bezinde hasar

ACTH'nin Klinik Kullanımı

ACTH kullanımı, Cushing sendromu, Cushing hastalığı, Addison hastalığı, adrenal tümörler ve hipofizer tümörler gibi hipofiz veya böbrek üstü bezleri ile ilişkili hastalıkların araştırılması ve takibi sırasında kullanılır. Yüksek ACTH hormon düzeyi hastanın Cushing hastalığı, Addison hastalığı veya ektopik ACTH üreten tümörleri olduğu anlamına gelebilir. Azalmış ACTH sonucu böbrek üstü bezi tümörü, steroid ilaçlar veya hipopitüiterizme bağlı olabilmektedir.

ACTH ve Kortizol İlişkisi

ACTH ve kortizol ilişkisi içinde hastalığın kaynağını bulmak için her iki hormonun da farklı test metotları vardır. Yüksek ACTH hormon düzeyi hastanın Cushing hastalığı, Addison hastalığı veya ektopik ACTH üreten tümörleri olduğu anlamına gelebilir. Azalmış ACTH sonucu böbrek üstü bezi tümörü, steroid ilaçlar veya hipopitüiterizme bağlı olabilmektedir.

ACTH Sekresyonu ve Stres

ACTH sekresyonu stres ile artar. Hormonlar, etki gösterdikleri organdan başka bir organda sentezlenirler. Adrenokortikotropik hormon, hipotalamustan salınan kortikotropin releasing faktörün kontrolü altındadır. Böbrek üstü bezlerinin korteks kısmının hormonlarının salgılanmasını uyarır. Vücudunuzda ve kanınızda herhangi bir değişiklik hissederseniz doktorunuz tarafından kontrol olunuz.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
soru

Erçevik

12 Temmuz 2024 Cuma

ACTH testi sonucunda kortizol düzeyim anormal çıktı, bu durum hangi hastalıkların belirtisi olabilir? Böyle bir sonuç aldığımda ne yapmamı önerirsiniz?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Erçevik, öncelikle ACTH testi sonucunda kortizol düzeyinizin anormal çıkması, adrenal bezler veya hipofiz bezi ile ilgili bazı sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Bu durum Cushing sendromu, Addison hastalığı, adrenal yorgunluk veya hipofiz bezi tümörleri gibi durumların bir işareti olabilir.

Bu sonucun ardından, kesin bir teşhis konulabilmesi için bir endokrinolog veya iç hastalıkları uzmanına başvurmanızı öneririm. Doktorunuz ek testler yaparak durumu daha detaylı inceleyebilir ve uygun tedavi planını oluşturabilir. Sağlığınızı ihmal etmeyin ve uzman bir doktordan destek alın. Geçmiş olsun.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre
Çok Okunanlar
E2 Hormonu Kaç Olmalı?

E2 Hormonu Kaç Olmalı?

Popüler İçerikler
Acth Nereden Salgılanır

Acth Nereden Salgılanır

Haber Bülteni

Güncel
Bebeklerde Hormon Bozukluğu?

Bebeklerde Hormon Bozukluğu?

Güncel
Luteal Faz Efekti Ne Anlama Gelir?

Luteal Faz Efekti Ne Anlama Gelir?