Kortizon Nedir?Kortizon, böbrek üstü bezlerinden salgılanan ve vücutta her zaman belli oranda bulunan bir hormondur. Görevi, karbonhidrat ve yağ metabolizmasını düzenlemek olan kortizonun salgılanma oranı gün içinde değişkendir. Kortizon üretimi, kilolu insanlarda zayıf olanlara oranla daha fazladır. Salgılanan kortizon oranı, gün içinde kan basıncına, zamana ve vücut ısısına göre değişiklik gösterir. Kortizon daha çok sabah saatlerinde üretilir. Yoğun stres ve sinir yaşanan zamanlarda kortizon üretimi on kata kadar artabilir. Doğumun üçüncü haftasından itibaren kortizon üretimi başlar ve ölene kadar devam eder. Kortizon üretimi azaldığında veya hiç üretilemediğinde, dışarıdan kortizon takviyesi gerekir. Kortizonun Tıbbi KullanımıKortizon ilaçlarının tıbbi olarak kullanımının en önemli sebebi, antienflamatuar etkisine, yani iltihabi reaksiyonu gidererek doku şişmesini önlemesine dayanır. Kortizonun başka bir etkisi ise alerjiyi önleme tesirinin yüksek olmasıdır. Sodyum ve potasyum gibi elektrolitler ile suyun vücuttaki dengesi üzerinde kortizon önemli rol oynar. Başka bir önemli etkisi ise bağışıklık sistemi üzerinde yaptığı baskılamadır. Kortizon İlaçlarının EtkileriKortizon ilaçları, uygulandıkları herhangi bir hastalığı tam olarak tedavi etmezler ancak yukarıda belirtilen etkilerinden dolayı tedavi sürecinde önemli rol oynarlar. Kortizon, çoğu hastalığa karşı tek tedavi seçeneği olarak kullanılır. Ancak tedavide hastaya uygulanacak kortizon oranı tedaviyi üstlenen hekim tarafından doğru bir şekilde ayarlanmalıdır. Kortizon bilinçsiz bir şekilde gelişi güzel kullanılması durumunda faydadan çok zarar verebilir. Bu yüzden hekimin hastayı iyi bir şekilde bilinçlendirmesi ve hastanın hekimin tavsiyelerine uyması gereklidir. Kortizon Tedavisi Hangi Hastalıklara Karşı Kullanılır?Kortizon, kan ile alakalı hastalıklar, kalp ve damar hastalıkları, tümör tedavileri, romatizmal hastalıklar, idrar yolu ve böbrek rahatsızlıklarında tedavi amacı ile kullanılır. Ayrıca bağ dokusu ile alakalı hastalıklar, alerjik gelişen hastalıklar, zehirlenmeler, göz rahatsızlıkları, şoklar, sıcak basmaları, vücutta gelişen bazı felçler, özellikle yüz felcinin başlangıç döneminde, bağışıklık sistemi sorunlarında ve ciddi astım krizlerinde kortizon tedavisi uygulanır. Kortizon pek çok hastalıkta tek tedavi seçeneği olsa da gereğinden yüksek dozda alındığında ciddi komplikasyon ve hastalıklara yol açabilir. Kortizonun Yan Etkileri Nelerdir?
Kortizon tedavisinin aniden kesilmesi Addison krizine neden olabilir. Vücuda dışarıdan kortizon verildiği sürede böbrek üstü bezler kortizon üretmeyi keser. Kortizon kullanımının aniden bırakılması durumunda böbrek üstü bezlerinde de kortizon üretilmediğinden vücut kortizon eksikliği yaşar ve bu duruma Addison krizi denir. Kortizon DiyetiKortizon diyeti, kortizon nedeniyle vücutta oluşabilecek ödemin atılmasına faydalı olabilir. Böbrek üstü bezleri tarafından kortizon, kan şekeri sentezini yaparak proteinlerin yapı taşlarına parçalanmasını sağlar. Dinlenme halinde dahi vücut kortizon üretmeye devam eder. Dinlenme sırasında 25-30 mg olan kortizon üretimi, kilo fazlası olan kişilerde daha yüksektir. Hastalık tedavisi amacıyla dışarıdan farklı dozlarda kortizon verilmesi durumunda, miktarın doğru yararlanamamasıyla birlikte çeşitli yan etkiler ortaya çıkacaktır. Bu yüzden fazla kortizonun vücuttan atılması amacıyla beslenmeye özen gösterilmesi yani kortizon diyeti yapılması gereklidir. Bu şekilde kortizonun yan etkilerinden korunmak mümkün hale gelir. Kortizon DiyetiNasıl Uygulanır?Vücutta biriken fazla kortizonun tamamen dışarıya atılması neredeyse olanaksızdır. Bu yüzden kontrollü şekilde kortizon alınırken, öte yandan beslenmede kortizon diyeti uygulayarak denge kurulmalıdır. Kortizon DiyetiSırasında Dikkat Edilmesi GerekenlerDışarıdan kortizon alan hastaların mutlaka tuz alımını düşürmeleri gerekir. Çünkü kortizon, böbreklerin tuzun emilimini yükseltir. Bu durum hastanın tansiyonunda yükselmeye sebep olur. Bunun yanı sıra kortizon, böbreklerin potasyum atmasına yol açar. Kalbin kasılması ve hormonların salgılanması da olumsuz etkilenir. Bu nedenle kortizon diyeti ile tuz azaltılmalı, potasyum bakımından zengin olan besinlere öncelik verilmeli ve meyve, sebze tüketimi çoğaltılmalıdır. Mümkünse yağlı ve tatlı besinler tüketilmemelidir. Uzun süre dışarıdan kortizon alan hastalarda zaman ilerledikçe kemik yıkımı oluşabilir. Bunun sebebi kortizonun bağırsaktaki kalsiyum emilimini azaltması ve osteoporoz oluşmasına neden olmasıdır. Bu yüzden kortizon alan hastaların kemik yoğunluğunu düzenli aralıklarla ölçtürmesi önemlidir. Kortizon diyeti sırasında kalsiyum yönünden zengin olan peynir, yoğurt, fındık, balık, yeşil sebzeler, kuru baklagiller gibi besinlerin tüketimine özen gösterilmelidir. Bu besinler mutlaka günlük öğünlerde yer almalıdır. Kortizon alan hastaların iştahları açılır. Özellikle de karbonhidrat içeren gıdalara karşı aşırı bir eğilim olur. Bu nedenle vücudun karbonhidrat dengesi bozulur. Buna eklenen aşırı tatlı tüketimi ile aşırı kilo alımına çok sık rastlanır. Bu sebeplerle kortizon diyeti sırasında tatlıların tüketimi kesinlikle sınırlandırılmalıdır. Kortizon diyeti verilen hastaların hazır gıda tüketiminden kaçınması önemlidir. Bu tür gıdalar yerine ev yapımı katkısız yiyeceklerin tüketimi artırılmalıdır. Kahvaltılık tuzlu margarin, kabuklu deniz ürünleri, sakatat, ketçap, şarküteri ürünleri, salata sosu, hazır yufka, mısır gevreği gibi sodyum bakımından zengin besinler kortizon diyetinde yer almaz. |
.gif "Prolaktin Hormonu Yüksekliği Kilo Yapar mı?")
.jpg "Erkek Hormon Tedavisi Nedir ve Nasıl Yapılır?")
Şecaeddin
04 Ağustos 2024 PazarBen kortizon kullanmaya başladığımdan beri birçok yan etki yaşadım. Özellikle psikolojik sorunlar ve mide problemleri yaşayan başka biri var mı? Ayrıca, kortizon diyeti uygulayanlar bu diyetten nasıl faydalar gördü? Dışarıdan kortizon alan kişilerin tuz alımını düşürmelerinin önemli olduğunu okudum, bu konuda tecrübesi olan var mı?
Cevap yazAdmin
04 Ağustos 2024 PazarMerhaba Şecaeddin,
Kortizon kullanımının yan etkileri ne yazık ki yaygın ve çeşitli olabiliyor. Psikolojik sorunlar ve mide problemleri, kortizon tedavisinin sık görülen yan etkileri arasında yer alıyor. Bu konuda yalnız olmadığını bilmek belki biraz rahatlatıcı olabilir. Kortizon diyeti uygulayanlar, genellikle tuz alımını azaltarak ve potasyumdan zengin besinler tüketerek fayda sağladıklarını belirtiyorlar. Bu diyet, kortizonun neden olduğu su tutma ve ödem gibi etkileri azaltmaya yardımcı olabilir. Tuz alımını düşürmek, kortizonun olumsuz etkilerini hafifletmede önemli bir rol oynar. Kendi tecrübelerimle bu konuda şunu söyleyebilirim ki, dengeli bir beslenme planı ve doktor tavsiyelerine uymak çok önemli. Umarım bu bilgilerin sana yardımcı olabilir.
Sağlıklar dilerim.