Hormonlar ve Görevleri Nelerdir?

Vücudumuzdaki gelişme, büyüme, üreme, bazı metabolik olayların sağlanması ve vücudun sağlıklı bir şekilde görev yapmasını sağlayan kimyasal habercilere hormon denir. Vücudumuzdaki salgı bezlerinden salgılanarak kan yoluyla diğer dokulara taşınır ve etkilerini gösterirler. Hormonlar, çok az miktarda salgılanmalarına rağmen büyük etkiler yaratırlar. Taşındıkları hücrelere nasıl davranmaları gerektiğini öğretirler. Hormonların görevleri başlıca üç ana grupta ele alınır: büyüme ve farklılaşma, vücut dengesinin sağlanması ve üreme.

Melatonin hormonu, beyinde epifiz bezinde üretilir. Bu hormon, kişilerin uyumasına yardımcı olur. Güneş battığında kortizol seviyesi düşer ve bu, vücudun daha fazla melatonin hormonu üretmesine neden olur. Melatonin aynı zamanda serbest radikallerle savaşan bir antioksidandır ve kanseri önlediği düşünülmektedir. Eğer uykuya geçmekte zorlanılıyorsa, derin uykuya dalmakta sorun yaşanıyorsa veya uykusuzluk çekiliyorsa, vücutta melatonin hormonu dengesizliği olabilir. Vücut çok fazla kortizol üretiyorsa, melatonin hormonu da etkilenir. Melatonin eksikliği yaşayan kişi, yatağa daha erken girmeli ve doktor reçetesi ile alınan melatonin hapı veya damlasını dilinin altına yerleştirmelidir.

DHEA hormonu, vücudun adrenal bezlerinde ve diğer kısımlarında üretilir. Bilimsel araştırmalara göre, bu hormonun bağışıklık sistemini güçlendirdiği, depresyonu uzaklaştırdığı ve kortizol fazlalığının oluşturduğu etkileri düzenlediği gösterilmiştir. DHEA hormonunun kortizol fazlalığını düzenlemesiyle canlılık, enerji, uyku, adet öncesi semptomlar ve zihinsel netlik üzerinde olumlu etkiler yapar. Ayrıca, kemik yoğunluğuna yardımcı olur, kanseri, obeziteyi, diyabet başlangıcını engeller ve kas üretimine yardımcı olarak vücut yağını azaltır. DHEA eksikliği, depresyon belirtileri ve zayıf bağışıklık sistemi ile ilişkili olabilir. Egzersiz, diyet, stres yönetimi ve besin takviyeleri DHEA dolaşımının hızlanmasına katkı sağlayabilir. DHEA takviyeleri doktor reçetesiyle alınmalıdır.

Östrojen hormonu, yumurtalıklar tarafından salgılanan ve üreme, adet döngüsü ve menopozdan sorumlu olan bir hormondur. Östrojen fazlalığı sık rastlanan bir durum değildir, ancak doğum kontrol hapları ve menopoz sonrası hormon replasman tedavisi sonrasında meydana gelebilir. Östrojen hormon seviyesinin düşüklüğü ise daha yaygındır ve aşırı egzersiz, kötü beslenme ve yumurtalıklarda östrojen salgılamasını kontrol eden hipofiz bezi bozuklukları nedeniyle ortaya çıkabilir.

Testosteron, erkeklerde ve kadınlarda ana seks hormonudur. Vücuttaki doğru miktarda testosteron hormonu üretimi, beslenme, ruh hali ve günlük aktivitelere bağlı olarak değişir. Araştırmalara göre, aşırı et tüketimi, hareketsiz yaşam, aşırı alkol tüketimi ve sigara, testosteron hormonu dengesizliğine ve erken yaşta andropoza neden olabilir.

Serotonin, mutluluk hormonu olarak bilinir. Bu hormon, ruh halini, iştahı, uyku düzenini ve bazı kas işlevlerini düzenler. Serotonin dengesizliğinde, beyin bazen ruh halinizi ve stres seviyenizi düzenlemek için yeterli hormonu salgılayamaz. Serotonin hormonu seviyesinin düşük olması depresyona yol açabilir ve kilo alma, migren, panik ataklar, karbonhidrat açlığı ve uykusuzluk gibi sorunlara neden olabilir. Serotonin hormon seviyesinin aşırı yüksek olması ise kafa karışıklığına, ajitasyona, uyuşmaya ve libidonun düşmesine yol açabilir.

Kortizol, sağlıklı ve enerji dolu olmamızdan sorumlu bir hormondur. Amacı, fiziksel ve psikolojik stresi kontrol altına almaktır. Stresli zamanlarda vücuttaki kortizol hormonu seviyesi yükselir. Kortizol hormonunun yüksek olması ise yüksek tansiyona, mide ülserine, yorgunluğa, anksiyeteye ve yüksek kolesterole sebep olabilir.