Hormonların Yapısı
Hormonlar, kelime anlamı olarak "uyarma" anlamına gelen organik bileşiklerdir. Özel bezler tarafından kana salgılanan hormonlar, kan yolu ile ulaştıkları organ ve dokularda fonksiyon düzenleyici olarak görev yaparlar. Vücut tarafından doğal olarak üretilen hormonlar, etki edeceği alana kan yolu ile taşınır. Vücudumuzda birçok hormon ve etki alanı bulunmaktadır. Yaklaşık olarak 200 hormon olduğu bilinmektedir.
Hormonların Kimyasal Yapısı
Hormonlar kimyasal yapı bakımından üç gruba ayrılır:
- Protein Yapısında Olan Hormonlar: Hipofizden salgılanan hormonlar, paratiroid ve pankreas hormonları küçük moleküllü protein yapısındadır. Protein yapısında olan ilaçlar ağız yolu ile alındığında midede etkinliğini kaybeder. Bu nedenle protein yapısını içeren ilaçlar genellikle enjeksiyon ile vücuda gönderilir. Örneğin, insülin ilacı.
- Amin Yapısında Olan Hormonlar: Bu hormonlar aminoasit yapısında veya türevinde olabilir. Fenol halkası içerirler. Böbrek üstü bezi ve tiroit bezi hormonları bu grupta yer almaktadır.
- Steroid Yapısında Olan Hormonlar: Kendi içinde beş gruba ayrılır. Böbrek üstü bezi kabuk kısmı, erbezleri ve yumurtalıklardan salgılanan hormonlar bu grupta yer alır. İnsanlarda bulunan başlıca steroid hormonlar şunlardır: glukokortikoidler, mineralokortikoidler, cinsel steroidler, östrojenler ve progestajenler. Steroid hormonlar ağız yolu ile alınabilir ve midede etkinliklerini kaybetmezler. Örneğin, doğum kontrol ilaçları.
Hormonların Fonksiyonları
Hormonlar, vücutta birçok kritik fonksiyonu düzenlerler. İşte bazı önemli hormon fonksiyonları:
- Metabolizmanın düzenlenmesi
- Büyüme ve gelişme
- Üreme
- Stres ve bağışıklık tepkileri
- Homeostazın sağlanması
Sonuç
Hormonlar, vücudun hayati fonksiyonlarını düzenleyen önemli organik bileşiklerdir. Kimyasal yapılarına göre üç gruba ayrılırlar: protein, amin ve steroid hormonlar. Her bir grup hormon, farklı işlevler ve etki mekanizmaları ile vücudun dengesini sağlar. Hormonların doğru şekilde çalışması, genel sağlığımız için kritik öneme sahiptir.
|